De ervaring van Jo Daemen

“Het onderwijs in de Initiële leerperiode psychosynthese verrijkt mij enorm, ik vind dat bijna ongelofelijk. Vijf jaar geleden vond ik mijzelf best een goede coach: ik kon een goed gesprek voeren met mensen. Nu vraag ik me af hoe ik dat heb kunnen denken. Door psychosynthese zie ik steeds meer een groter geheel, bekijk ik het totale plaatje, door anders naar de mens voor me te kijken en niet alleen maar te denken in feiten, rationele argumenten of oorzaak en gevolg. Dan ontstaat er ruimte. Deze manier van kijken, het gebruik van beelden en de verbeelding, het betrekken van gevoel en intuïtie wekt bewustzijn op bij degene waar ik mee spreek én bij mij: wie ben ik eigenlijk in zo’n gesprek? Dat bewustzijn is de kern en de inzichten blijken telkens weer dieper te gaan dan ik dacht. Voor mij is dit bijzonder waardevol.

Psychosynthese perspectief

Het psychosynthese perspectief is allesomvattend – alles past er in – en het geeft mij de mogelijkheid om op een andere manier met de dingen in het leven om te gaan. Ik zie nu bijvoorbeeld, dat mij niet alleen maar van alles overkomt waar ik geen controle over heb. Je speelt een rol – ook al ben je je daar niet van bewust – en maakt keuzes. Die keuzes hebben gevolgen en voor die gevolgen ben je dus ook verantwoordelijk. Maar ik besef me nu dat ik vandaag de ene keuze kan maken en morgen een andere: daar ben ik helemaal vrij in. Ik heb ook een ander begrip van het verhaal van mijn leven gekregen: er zijn meerdere verhalen te vertellen over mijn leven in plaats van alleen mijn standaard cv.

Ik gun het elke coach om in de Initiële leerperiode met psychosynthese te leren werken en de effecten te ervaren. Je kunt in een coaching traject een techniek op de vraag loslaten om dan in vier gesprekken bij een antwoord uit te komen. Maar wil iemand wel antwoord op die vraag? Waar gaat die vraag eigenlijk over? Ik help mijn gesprekspartner de vraag te verhelderen en zijn weg te vinden en ga daarin mee op onderzoek uit. Er zit een hele wereld van gevoelens en verbeelding achter zo’n vraag. Door dat dieper te onderzoeken, zet je mensen aan tot nadenken en opnieuw kijken. Ik zie telkens de helende effecten van deze insteek.

Gevoel en begrip

In mijn werk als coach en manager merk ik ook dat het gevoel en de gevoelens vaak te weinig plaats krijgen. Terwijl gevoelens er nu eenmaal zijn, of we dat nu willen weten of niet, en ze zijn van invloed. Tijdens bijeenkomsten zie ik dan dat de gevoelens – in het kader van ‘emoties eerst’ – geconstateerd worden maar dat is het dan; er wordt verder niet over gesproken. Mensen tonen gevoelens niet graag, dat is een zwakte, daar kan je op afgerekend worden. Daar loop ik nogal eens tegenaan. Overigens stond ik er vroeger zelf ook zo in. Juist daarom vind ik het nu zo belangrijk om gevoelens onder ogen te zien en niet onder tafel te moffelen en daar hun werk te laten doen. Dan wordt het alleen maar moeilijker om elkaar te begrijpen en dat is sowieso al moeilijk. Je kunt het heel goed hierover hebben zonder dat het ‘zweverig’ en ‘soft’ wordt.

Toen ik naar de Proefles psychosynthese ging, dacht ik trouwens ook: ‘Dit is toch geen zweverig verhaal? Graag met beide benen op de grond!’ Dat bleek het niet te zijn. Wat ik hoorde, paste bij hoe ik wil kijken; ik ben niet op zoek naar iemand die mij vertelt hoe het zit. Maar ik ben wel op zoek naar een omgeving, een plek, en mensen die mij de hulpmiddelen aanreiken om de zoektocht naar mijn vragen en antwoorden te maken en om samen mee op te trekken. Ook vind ik het belangrijk dat ik wat ik leer – ook over mezelf – direct kan toepassen in mijn dagelijks leven, thuis en op het werk.

Bij andere opleidingen die ik heb gevolgd was er altijd een soort vast curriculum waarvan niet alle onderdelen je altijd aanspreken en dat doe je dan. In de Oriëntatie in Psychosynthese, de eerste cursus die ik aan het Instituut voor Psychosynthese volgde, vond ik het wonderlijk om te merken hoe het programma elke dag weer aansloot bij waar ik was en bij de vragen waar ik mee bezig wilde zijn die dag.

Gezamenlijk leerproces

In de Oriëntatie in Psychosynthese en later in de Initiële leerperiode ontdekte ik pas echt hoe waardevol dat samen optrekken en leren in een groep kan zijn. Ik heb in veel groepen gezeten bij bijvoorbeeld managementtrainingen maar dan was het toch vooral ‘ieder voor zich’. In het psychosynthese onderwijs heb je jezelf als casus maar je beloopt samen met elkaar een traject. Die samenwerking vind ik heel waardevol; je kan zoveel van elkaar leren door in gesprek te gaan, door ervaringen en inzichten te delen. Juist die anderen zijn onmisbaar als spiegel om je zelf te kunnen zien. Er is ook bij de andere deelnemers een enorm commitment aan dat gezamenlijke leerproces.

Ik ben nog lang niet uitgeleerd, omdat ik het zo leuk vind om te doen; de weg die ik aan het gaan ben. Telkens wordt er in het psychosynthese onderwijs weer een andere kant belicht waardoor zich een steeds completer beeld vormt zonder dat ik het idee heb ‘dit is nu het eindbeeld’. Het is en blijft een zoektocht, een landschap dat zich telkens weer opent, steeds weer meer bewustzijn dat mij helpt om met mijn eigen plaats en streven in mijn leven om te gaan.”

Jo Daemen was werkzaam als manager en coach bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en werkt nu als Psychosynthese coach en intervisiebegeleider vanuit zijn eigen onderneming Psynthos.