Tegen het einde van zijn leven, toen zijn gezondheid al zwak was, werd aan Roberto Assagioli de volgende vraag gesteld: “Veel mensen zijn bang om ouder te worden. Ze vrezen dat een toenemende fysieke beperking onvermijdelijk ook intellectueel en spiritueel een nadelig effect heeft. Hoe ziet u dat?”
Hij antwoordde:
“De morele en intellectuele capaciteiten worden niet noodzakelijkerwijs beïnvloed door fysieke beperkingen, zelfs niet door ernstige, en dit geldt voor elke leeftijd. Talloze voorbeelden getuigen hiervan. Denk bijvoorbeeld aan Charles Darwin, die maar één of twee uur per dag kon werken; William James, wiens gezondheid zijn hele leven precair was; en er is het lichtende voorbeeld van Adele Kann die, hoewel ze permanent aan haar bed was gebonden door een ziekte van de wervelkolom, velen inspireerde door haar geschriften.
Wat mijzelf betreft, mijn aanzienlijke fysieke beperkingen als gevolg van ouderdom lijken mijn capaciteiten niet aan te tasten. Sterker nog, van sommige heb ik zelfs bepaalde voordelen, zoals mijn gedeeltelijke doofheid!
Naar mijn mening hangt veel af van iemands houding; een serene acceptatie van beperkingen (en dit geldt ook voor de beperkingen die niet-lichamelijk zijn) elimineert hun negatieve invloed grotendeels. Ze kunnen worden beschouwd als een uitdaging die moet worden overwonnen, en werken zo als een stimulans voor de ontwikkeling van compensaties en voor het tenietdoen van hun beperkende werking.
We zijn nooit te oud om te veranderen. Ik ben van mening dat het voor mij nog steeds mogelijk is om door te gaan met de poging om mezelf te vervolmaken. Ik zet me daar niet minder actief en misschien wel effectiever voor in dan voorheen. Mijn denken ontwikkelt zich voortdurend; nieuwe aspecten van de Werkelijkheid doen zich vaak voor aan mijn geest en dit wekt vreugde en enthousiasme in me op.
Terecht vereist ouder worden dat we bereiken wat ik de ‘psychosynthese van de leeftijden’ heb genoemd. Dit betekent dat we het beste en meest gezonde van elke leeftijd altijd in onszelf aanwezig en levend moeten houden. Bijvoorbeeld: de eenvoud, openhartigheid naar de wereld en het vermogen tot bewondering van het kind; de gretigheid en dynamiek van de adolescent; het evenwicht en de rijpheid van de volwassene; en de overvloedige vruchten van ervaring, en de gave van wijsheid die daaruit voortkomt, naarmate de leeftijd vordert.
Op die manier hebben ouderen het voorrecht om weer kind te kunnen worden met kinderen, jong met jongeren, en in feite vanuit een warmhartig begrip te kunnen communiceren met mensen van alle leeftijden. Dus als we ons terugtrekken uit actieve deelname aan het leven van onze omgeving, kunnen we in onze gevorderde jaren dienen als een standvastig steunpunt en een weldadig en liefdevol centrum van straling en inspiratie.
Wat betreft de angst voor de dood die velen kwelt, ik wens noch vrees de dood van mijn fysieke lichaam, want ik ben vast overtuigd, niet alleen van het voortbestaan, maar ook van de continuïteit van het leven. Ik ben ervan overtuigd dat de ‘spirituele kern’, die de essentie van onszelf is, onsterfelijk is en dat de vernieuwing van zijn manifestaties gepaard zal gaan met een steeds uitgebreider bewustzijn en een steeds grotere creatieve kracht.”
Anne Reinerie - Kentie
Wat heerlijk om hiermee wakker te worden! Een fantastisch en veelbelovend begin van de dag!
Pieter de Bondt
Als ik maar iets van die wijsheid en inzicht mag ervaren ….. wat een diep en inspirerend inzicht geeft deze ontwerper van psycho synthese. Je leven is , zo bezien, nooit af …. Dank voor dit delen. Ik wens iedereen zo’n helder en verfrissend inzicht toe , voor vandaag en al je levensdagen …. Pieter
Thea van Doesburg
Zo waar….en heel toepasselijk in deze fase van mijn leven ( 77 jr.)
We gaan verhuizen van Almere naar Roermond om dichter bij onze kinderen en kleinkinderen te kunnen zijn. Kind met de kinderen te kunnen zijn en iets over te mogen brengen aan hun .
Groeten van
Thea van Doesburg
Radboud Majoor
Prachtig deze waarachtige woorden van deze wijze man. Ik heb een een lichaam maar ben dat niet. Ik ben die spirituele kern die zonder einde is. Dank voor het delen.
Rob Bregman
Dank je voor deze deling Diederik. Bevestigend en moedgevend.