Toen ik zelf weer eens belandde in een periode van emotionele en relationele ongemakken vroeg een cliënt mij hoe het toch kon dat ook psychologen in van die emotionele toestanden terecht konden komen. Ik zei: “Waarschijnlijk omdat zij ‘goed’ zijn in dat soort toestanden.” De cliënt was directeur van een grote financiële instelling. Hij had ruzie met zijn werkgever over de hoogte van zijn afvloeiingsregeling. Hij sliep slecht, was humeurig en had voortdurend angstvisioenen waarin hij niet meer over voldoende geld kon beschikken.
Mensen komen in de ongemakken terecht waar zij goed in zijn. Bij de één is dat blijkbaar in de emotionele of relationele wereld en bij de ander in de financiële wereld. Zou dat misschien een grond kunnen zijn voor de ongemakken waar wij nu in beland zijn door de onverwachte toestroom van onbekende wereldburgers in ons land? Floortje Dessing, van de VARA, is vast niet de enige Nederlander die naar ‘Het einde van de wereld’ reist om daar vreemde mensen en culturen te leren kennen. Bij de aanvang van het tweede seizoen in oktober 2015 keken 1,8 miljoen mensen naar haar reisverslag op televisie.
Zeg dus niet dat Nederlanders moeite hebben met vreemdelingen. Nederlanders willen maar al te graag kennis maken met vreemde streken, vreemde gewoontes en vreemdelingen. Er zijn er onder ons die het hele jaar lessen volgen om voor drie weken vakantie een vreemde taal te kunnen spreken en verstaan.
“Ach wat was het er lekker warm”, horen we dan bij terugkeer, “en de mensen waren er zó gastvrij en vriendelijk. Ik kwam iemand tegen die nog in Nederland had gewerkt. Hij troonde ons mee naar z’n huis, we moesten zijn hele familie leren kennen. Kinderen, kleinkinderen en zelfs achterkleinkinderen. Hij stond erop dat we bleven eten. Zijn kleinkinderen gingen met onze kinderen het dorp in en aan tafel vertelde hij hoeveel hij te danken had aan Nederland. De goedgevulde schalen met overheerlijk eten bleven maar komen en aan drank leek ook geen gebrek. Niets was goed genoeg, zo leek het wel. Nee, het waren niet bepaald rijke mensen. We wilden bij vertrek nog wat geld achter laten. Maar daar kon geen sprake van zijn, zo maakte onze gastheer ons duidelijk. Toen we wegliepen vroegen wij ons af hoe al die overdaad zomaar kon. Zo breed leken ze het toch niet te hebben.
Later hoorden wij dat het hele dorp in de weer was geweest om ervoor te zorgen dat wij ons bij hen thuis zouden voelen. Alle dorpsbewoners brachten eten en drinken naar de keuken van het huis waar wij te gast waren. Wij hebben er niets van gemerkt. Werkelijk om verlegen van te worden. Terug in het vliegtuig naar huis hadden we het er nog over. We schaamden ons wel een beetje. Nu ik het zo vertel schaam ik me eigenlijk weer!”
Die verlegenheid en die schaamtegevoelens hebben wij nu nodig om zelf gastvrijheid te durven verlenen aan de onbekende wereldburger die naar Nederland is gekomen. Open de deur voor de verdwaalde vreemdeling buiten je en liefst ook voor die in je. Doe dit niet omdat je rijk of arm bent, van dichtbij of van ver weg bent maar omdat je mens bent. Je zult merken dat je over het vermogen beschikt om verschrikkelijk verlegen te zijn. In die verlegenheid zul je beseffen in wat voor een vreselijke toestand elke vreemdeling zijn huis, haard, dromen en vele idealen heeft moeten achterlaten.
Schaam je dan vooral zo erg als je kan, waarvoor mag je zelf weten. Haal wel die vreemdelingen elke avond op uit de opvangcentra, eet met ze, luister met je hele gezin naar hun verhalen en laat jouw kinderen die van hen rondleiden in de straat, de buurt, het dorp, de stad en in het land. Lever de calculerende gezagsdragers en de verdeeldheid zaaiende politici het bewijs dat de toepassing van onderlinge verwantschap en naastenliefde wonderen kan verrichten tussen mensen. Wonderen die niemand had durven voorzien.
Neem dan vooral contact met ons op!
