Aan de gedragspsycholoog Fred Skinner is eens gevraagd of hij bij zijn onderzoek rekening hield met het ‘bijzondere’ in de mens. Hij antwoordde dat de meeste mensen wel bijzonder zijn maar zich niet zo gedragen. Hij achtte het in zijn vakgebied dan ook geen factor van betekenis.
Skinner heeft hier een punt. Veel mensen hebben een moeizame relatie met het ‘bijzondere’ in zichzelf en zijn om die reden voortdurend bezig met gewoon te zijn. Soms zelfs bij het obsessieve af. Want of je ‘het bijzondere en meest individuele’ in jezelf nu negeert, onderdrukt of buitensluit, uiteindelijk zijn deze pogingen gedoemd te mislukken om de simpele reden dat ‘het bijzondere’ er nu eenmaal is. Er loopt tenslotte van elk mens maar één rond zoals jij.
Menselijke pogingen om te herhalen wat gedoemd is te mislukken, noemen we een neurose. Carl Jung onderscheidde twee typen neurotische mensen, namelijk zij die verwoede pogingen doen om bijzonder te zijn, wat maar niet lukt, en zij die verwoede pogingen doen om gewoon te zijn, wat ook maar niet lukt. Ik zou voor beide pogingen de term ‘gewoonheidsneurose’ willen introduceren. Voor hen die erkenning willen krijgen voor de gewoonheidsneurose als ziektebeeld, geef ik hieronder kort de oorzaak aan gevolgd door een suggestie voor genezing.
De gewoonheidsneurose ontstaat door de systematische afwijzing van het ‘bijzondere of meeste individuele’ in jezelf. Aanvankelijk gebeurt dit door mensen waarvan je houdt, later door mensen die macht over je hebben en uiteindelijk door jezelf. De symptomen van deze lijdensweg zijn alle verschijnselen die samenhangen met de neiging om het meest individuele in andere mensen te negeren, te onderdrukken of buiten te sluiten. Dit gaat gepaard met een geleidelijk verlies aan zelfrespect.
Genezing treedt op door de radicale aanvaarding van het feit dat mensen uitsluitend gewoon of bijzonder zijn in de ogen van een ander. Elke poging de duiding van die ander te willen beïnvloeden, verergert de neurose. Elke poging om die ander te danken voor de betoonde aandacht, verdiept de genezing van de kwaal. Als het publiek applaudisseert voor de musicus om te danken voor de bijzondere prestatie dan dankt de musicus het publiek door te buigen. Niet door nog even een paar valse tonen te spelen om te bewijzen dat hij ook maar een gewoon mens is.
De genezing van een gewoonheidsneurose leidt tot een zelfaanvaarding die het mogelijk maakt het gewone en het bijzondere in jezelf naast elkaar te laten bestaan. Hierdoor kun je ook de ander met nieuwsgierigheid en vreugde begroeten, hoe vreemd, onbegrijpelijk en wellicht angstig zo’n ontmoeting soms ook is.
Psychosynthese is bij uitstek een methode die de relatie bevordert tussen het ‘gewone’ en het ‘bijzondere’ in elk mens. Onderwijs in psychosynthese is dan ook een ideaal middel ter preventie en genezing van de gewoonheidsneurose. Gemiddeld genomen moet dit nog worden vastgesteld door de Skinners van onze tijd. Maar jij weet het dan nu alvast.
Comments are closed.
Neem dan vooral contact met ons op!
Petra
Dank je Diederik voor je rake woorden. Je zou er zomaar zin in krijgen, radicale aanvaarding … : ).
Simone Maaswinkel
Dank Diederik.
Ik denk wel te zien,( kan dat eigenlijk wel samengaan, denk ik nu)
dat er vernieuwd inzicht ontstaat onder mensen in het algemeen.
Enfin, het bijzondere vond ik altijd aantrekkelijker en blijf ernaar op zoek.
Marie Lexmond
Wat een woorden op deze speciale dag. De opening van een speciaal project. En ik weet het nu alvast. Dank en liefs!
Anne Reinerie - Kentie
Gewoon bijzonder en tegelijkertijd zo bijzonder gewoon!
Dank Diederik voor deze trefzekere omschrijving van dat waar wij mensen ons zo druk over maken en waarbij Psychosynthese zo behulpzaam is.
Karin
Mooie observatie! Dank! En waarom doen we dat eigenlijk….gewoon willen zijn?